2024-yil 17-mayda “O‘zbekiston respublika tovar-xom ashyo birjasi” aksiyadorlik jamiyatining markaziy ofisida ommaviy axborot vositalari uchun “O‘zbekiston respublika tovar-xom ashyo birjasi faoliyatining 2024-yil 1-chorak yakunlari” mavzusida matbuot anjumani bo‘lib o‘tdi.

Taʼkidlanganidek, 2024-yil 1-choragida O‘zbekiston respublika tovar-xom ashyo birjasi faoliyatining acosiy yo‘nalishlari bo‘yicha ijobiy natijalarga erishildi.

Xususan, 2024-yil yanvar-mart oylarida O‘zbekiston respublika tovar-xom ashyo birjasining barcha savdo platformalarida tuzilgan bitimlarning umumiy hajmi 2023-yilning 1-choragiga nisbatan 36,6%ga o‘sib, 48,2 trln so‘mni tashkil qildi. Tuzilgan bitimlarning qariyb 78% birja savdolariga, qolgan qismi, yaʼni 22% elektron tijorat savdo tizimlariga to‘g‘ri kelgan.

O‘zbekiston Respublikasi Prezidentining 2023-yil 12-dekabrdagi "Qishloq xo‘jaligida erkin bozor munosabatlarini yana-da rivojlantirishning qo‘shimcha chora-tadbirlari to‘g‘risida"gi PF-205-son Farmoniga muvofiq, 2024-yil yanvar-mart oylarida 28 mingdan ziyod fermer xo‘jaliklari tomonidan fyuchers shartnomalari asosida 1723,4 ming tonna paxta xomashyosi birja savdolari orqali sotildi.

O‘tkazilgan birja savdolari natijalariga ko‘ra paxta xomashyosining o‘rtacha narxi mahsulotning bir tonnasi uchun 8284,0 ming so‘mni tashkil qildi. Bunda paxta xomashyosining birjada shakllangan narxi auksion evaziga uning boshlang‘ich bahosi (7800,0 ming so‘mni)ga nisbatan o‘rtacha 6,2%ga o‘sdi.

O‘tgan davrda O‘zbekiston respublika tovar-xom ashyo birjasining “yashil energetika seksiyasi”da ilk bor “yashil energiya” sertifikatlari sotila boshladi.

O‘tkazilgan birja savdolari natijalariga ko‘ra birja orqali 94,7 mln so‘mlik qariyb 7000 ta sertifikatlar sotildi. Sertifikatlar bo‘yicha birjada shakllangan dastlabki birja kotirovkasi bir dona sertifikat uchun 13360,0 so‘mni tashkil qildi.

“Yashil energetika” sertifikatlarini birja savdolari orqali sotilishi qayta tiklanuvchi energiya loyihalarini amalga oshirish uchun qo‘shimcha moliyalashtirish manbalarini shakllantirish va mahalliy ishlab chiqaruvchi korxonalar o‘z mahsulotlarini Yevropa va boshqa rivojlangan davlatlar bozorlariga eksport qilishda imtiyozlardan foydalanish imkonini beradi.

Ko‘rib chiqilayotgan davrda birjaning davlat xaridlari bo‘yicha xarid.uzex.uz elektron savdo tizimida tuzilgan bitimlarning umumiy hajmi 2023-yilning mos davriga nisbatan 6,6%ga oshib, 10,5 trln so‘mni tashkil qildi. Bunda byudjet va korporativ buyurtmachilari mablag‘larining tejalishi 79%ga o‘sib, 3,0 trln so‘mga teng bo‘ldi.

O‘zbekiston respublika tovar-xom ashyo birjasining avtoraqam.uzex.uz savdo tizimida 212,2 mlrd so‘mlik 52,6 mingdan ziyod avtoraqamlar shaffof onlayn-auksionlar orqali sotildi. Avtoraqamlarning sotuvi son va hajmi bo‘yicha 3,2 barobarga o‘sdi.

19-aprel kuni Samarqandda ilk bor “Bozor infratuzilmasi va vositachilarning iqtisodiyotdagi o‘rni” mavzusidagi nufuzli ConFEAS 2024 xalqaro anjumani bo‘lib o‘tdi.

Mazkur anjuman O‘zbekiston respublika tovar-xom ashyo birjasi tomonidan Yevro-Osiyo fond birjalari federatsiyasi (FEAS) bilan birgalikda tashkillashtirildi va o‘tkazildi.

Tadbirda dunyoning 20 dan ziyod mamlakatlaridan tashrif buyurgan yetakchi xorijiy tovar, fond va valyuta birjalari, kliring tashkilotlari, investitsion kompaniyalar, IT-kompaniyalar, xalqaro moliyaviy va konsalting tashkilotlarining 200 dan ortiq delegatlari ishtirok etdi.

Tadbir doirasida jahon birjalari industriyasi rivojlanishining so‘nggi tendensiyalari va istiqbollari muhokama qilindi hamda O‘zbekiston respublika tovar-xom ashyo birjasi faoliyatining taqdimoti o‘tkazildi.

Xalqaro birja forumi natijalariga ko‘ra xorijiy ekspertlar nafaqat O‘zbekistonda faoliyat yuritayotgan birjalarga balki mamlakatimizda amalga oshirilayotgan iqtisodiy islohotlarga yuqori baho berishdi.

Ko‘rib chiqilayotgan davrda O‘zbekiston respublika tovar-xom ashyo birjasi ISO 37001:2016 “Korrupsiyaga qarshi kurashish menejmenti tizimi” xalqaro standarti bo‘yicha qayta sertifikatlash auditi hamda ISO 9001:2015 “Sifat menejmenti tizimi” xalqaro standarti bo‘yicha kuzatuv auditidan muvaffaqiyatli o‘tdi.

Mazkur xalqaro sertifikatlar O‘zbekiston respublika tovar-xom ashyo birjasida birja xizmatlari yuqori sifat darajasida ko‘rsatilayotganligini tasdiqlaydi va birja faoliyatini muntazam ravishda takomillashtirib borishga ko‘maklashadi.

Birja mijozlariga qulaylik yaratish maqsadida birja savdolari va davlat xaridlari platformalari takomillashtirildi. Xususan, broker va treyderlar xizmatlari uchun hisob-kitoblarini amalga oshirishning yangi mexanizmi ishga tushirildi. Bunda brokerlik xizmatlari uchun to‘lovlarni birjaning Hisob-kitob kliring palatasi orqali amalga oshirish imkoni yaratildi.

Shuningdek, pentesting-kiberxavfsizlik amaliyotini o‘tkazish orqali birjaning davlat xaridlari tizimlarida axborot xavfsizligi kuchaytirildi.

Tadbir yakunida anjuman ishtirokchilari o‘rtasida fikr almashildi, birja rahbarlari va mutaxassislari jurnalistlarni qiziqtirgan savollariga javob berishdi.

Manba: Ommaviy kommunikatsiyalar va tashqi iqtisodiy faoliyat bo‘limi