Joriy yil 28-fevralda “Birja mexanizmlaridan foydalanishni kengaytirish va birjada shaffoflikni taʼminlash” mavzusida ommaviy axborot vositalari ishtirokida O‘zbekiston respublika tovar-xom ashyo birjasining Surxondaryo filialiga press-tur hamda mahalliy tadbirkorlar bilan davra suhbati tashkil etildi.

Mazkur tadbirdan ko‘zlangan asosiy maqsad birja savdolari va elektron tijorat sohalarida  amalga oshirilayotgan islohotlarning mazmun-mohiyatini tushuntirish hamda O‘zbekiston respublika tovar-xom ashyo birjasining Surxondaryo  filiali faoliyati bilan yaqindan tanishtirishdan iborat bo‘ldi.

Tadbirda jurnalist va tadbirkorlar bilan o‘tkazilgan jonli muloqot o‘tkazilib, birja savdolarini rivojlanishiga oid masalalar muhokama qilindi.

Xususan, ularga 2022-yil 24-noyabrda qabul qilingan O‘zbekiston Respublikasi Prezidentining “Iqtisodiyot tarmoqlarida birja mexanizmlaridan foydalanishni kengaytirish hamda birja savdolarini tartibga solish tizimini takomillashtirish to‘g‘risida”gi PQ-430-son qarorining mazmun-mohiyati tushuntirildi.

Taʼkidlanganidek, mazkur qaror birja savdo operatsiyalarini yana-da kengaytirish, tovar-xom ashyo birjalari va ularning professional ishtirokchilari faoliyatini tartibga solishni takomillashtirish maqsadida qabul qilingan.

Ayni paytda mazkur qarorining ijrosini taʼminlash doirasida xorijiy ekspertlar va konsalting kompaniyalarini jalb qilgan holda Uzbekiston respublika tovar-xom ashyo birjasini rivojlantirish strategiyasi ishlab chiqilmoqda.

Mazkur strategiyaga muvofiq birjaning yangi elektron birja savdolari va kliring tizimlarini joriy etish, davlat xaridlari, elektron tijorat savdo tizimlarini takomillashtirish rejalashtirilgan.

Joriy yilning boshidan buyon birjaning elektron tijorat savdo tizimlarida bir qator yangi xizmat turlari joriy etildi. Xususan, birjaning e-logistika.uzex.uz elektron logistika portalining mobil ilovasi ishga tushirildi.

Mazkur ilova orqali foydalanuvchilar logistika portalida amalga oshiriladigan barcha elektron savdolarga tegishli bo‘lgan jarayonlarni boshqarish, shu jumladan onlay ro‘yxatdan o‘tish, buyurtmalarga narx takliflarini berish hamda zarur maʼlumot va shartnomalarni yuklab olishlari mumkin.

Davlat xaridlari bo‘yicha xarid.uzex.uz elektron savdo tizimida to‘g‘ridan-to‘g‘ri shartnomalar bo‘yicha amalga oshiriladigan davlat xaridlarini elektron tarzda rasmiylashtirish imkoni yaratildi, etender.uzex.uz saytida esa manfaatlar to‘qnashuvi holatlarini aniqlash mexanizmi joriy etildi.

Press-tur davomida ommaviy axborot vositalari vakillari birja filialining faoliyati bilan yaqindan tanishdilar. Xususan, ularga filialning birja savdolarini tashkillashtirish bo‘limi, hisob-kitob kliring palatasi va elektron tijorat bo‘limlarida kundalik amalga oshiriladigan ishlar batafsil tushuntirildi.

Taʼkidlanganidek, mijozlarga sifatli maslahat berish va xizmat ko‘rsatish uchun birja zamonaviy texnologik vositalar, shu jumladan alohida kompyuter uskunalari va axborot monitorlari hamda uzluksiz elektr manbai bilan jihozlangan.

O‘zbekiston respublika tovar-xom ashyo birjasining Surxondaryo filialida markaziy savdo zalidan tashqari jami 23 ta savdo maydonchalari, 76 ta brokerlik idoralari va qariyb 202 ta treyderlar faoliyat yuritadi.

O‘tgan yili filialda o‘tkazilagan elektron savdolar natijasida jami 2,5 trln so‘mlik bitimlar tuzilgan bo‘lib, bu 2021 yilga nisbatan 2,4 marotabaga ko‘pdir. Jumladan tuzilgan bitimlarning 50% birja savdolariga, qolgan qismi esa elektron tijorat savdo tizimlariga to‘g‘ri kelgan.

Press-tur davomida ommaviy axborot vositalari va tadbirkorlar uchun taqdimotlar ham o‘tkazildi. Taqdimotlarda Surxonadaryo viloyatida tadbirkorlarning birja savdolari va onlayn-auksionlarda ishtirok etish tartiblarini batafsil tushuntirdilar.

Taʼkidlanganidek, mijozlar birja savdolarida qatnashish uchun birjaning filiali yoki savdo maydonchasida faoliyat yurituvchi brokerlik idorasi bilan shartnoma tuzish kerak. Shuningdek, ular elektron davlat xaridlari, ko‘rgazma-yarmarka savdolari, avtoraqam yoki mobil raqamlarning onlayn auksionlarida o‘zlarining shaxsiy kabinetlari orqali onlayn tarzda ishtirok etishlari mumkin. Buning uchun birjada bepul asosda onlayn-ro‘yxatdan o‘tish va garov mablag‘larini kiritishning o‘zi kifoya.

Shuningdek, birja savdolari va elektron tijorat savdo tizimlarining shaffofligini taʼminlashda birjaning rasmiy vebsayti, ijtimoiy tarmoqlardagi sahifalari va boshqa media resurslaridan keng foydalaniladi. Xususan, birjaning   uzex.uz vebsaytida foydalanuvchilar birja faoliyati va xizmatlariga doir barcha maʼlumotlarni olishlari mumkin.

Birjada muloqot aloqalari va jamoatchilik nazoratining samarali tizimi ham yaratilgan. Elektron savdolarda ishtirok etishda muammolarga duch kelgan holda fuqarolar va tadbirkorlar @uzexfeedbackbot, korrupsiya holatlari bo‘yicha esa @uzexanticorruptionbot telegram-botlari orqali murojaat qilishlari mumkin.

Press-turda matbuot xodimlari birjaning savdo zalida elektron birja savdolarini bevosita kuzatish imkoniyatiga ega bo‘ldilar. Birja brokerlari tadbir ishtirokchilariga brokerlik idorasini ochish tartibi va treyderlarning kundalik ish faoliyati bilan tushuntirdilar.

Press-tur va davra suhbati davomida birja mutaxassislari jurnalistlar va tadbirkorlarning qiziqtirgan savollariga javob berishdi.

Manbaa: "O'zRTXB" AJ PR bo'limi