Avgustda o‘tkazilgan birja savdolari natijalari
2023-yil 1-15-avgustda O‘zbekiston respublika tovar-xom ashyo birjasining ochiq birja savdolari orqali 3,8 trln so‘mlik tovar resurslari sotildi.
Bunda, sotilgan mahsulotlarning 33% – oziq-ovqat va qishloq xo‘jaligi mahsulotlari, 23% – neft va gaz mahsulotlari, 14% – qurilish materiallari, 12% – rangli metallar, 8% – mineral o‘g‘it va kimyoviy vositalar, 4% – polimerlar va qolgan qismi boshqa mahsulotlar ulushiga to‘g‘ri kelgan.
Ko‘rib chiqilayotgan davrda birja savdolari orqali 113,6 ming tonna bug‘doy mahsuloti sotildi. O‘tkazilgan birja savdolari natijasida bug‘doyning o‘rtacha narxi 2% ga pasayib, mahsulotning bir tonnasi uchun 2 487,6 ming so‘mni tashkil qildi. Birjada bug‘doy bo‘yicha shakllangan kotirovka uning boshlang‘ich narxiga nisbatan o‘rtacha 1% ga o‘sdi. Bug‘doy uchun kunlik kotirovkalarning pasayishiga birja bozorining mazkur segmentida taklifning yetarli darajada bo‘lganligi o‘z ijobiy taʼsirini ko‘rsatgan.
Xuddi shunday, avgust oyida taklif yuqori darajada bo‘lganligi sababli bug‘doy unining birjada shakllangan o‘rtacha narxi 2,8% ga pasayib, mahsulotning bir tonnasi 3 794 ming so‘mni tashqil qildi, sementning narxi esa – mahsulotning bir tonnasi uchun 716,0 ming so‘mdan 661,6 ming so‘mgacha pasaydi.
Shu bilan birga, birja bozorining ayrim tovar segmentlarida narxlarning kichik tebranish va o‘sish holatlari ham kuzatilmoqda.
Xususan, 1-15 avgust kunlarida birja savdolariga 36,8 ming tonna AI-80 markali avtomobil benzini qo‘yilgan bo‘lib, bu o‘tgan iyul oyining mos davriga nisbatan 14%ga kamdir. O‘z navbatida, ichki talabning o‘sishi va taklif darajasining pasayishi natijasida, AI-80 markali benzinining birjada shakllangan narxi 6,2% ga o‘sib, mahsulotning bir tonnasi uchun o‘rtacha narxi 7 692,8 ming so‘mni yoki mahsulotning bir litri uchun o‘rtacha – 5 740,8 so‘mni tashkil qildi.
Shuningdek, mahsulot uchun ichki talabning o‘sishi birjaning suyultirilgan gaz segmentida ham kuzatilmoqda. Biroq, birja savdolariga qo‘yilayotgan suyultirilgan gaz hajmining avvalgi oylarga nisbatan ko‘tarilganligi, uning birjadagi narxlarini tor diapazonda o‘zgarishini taʼminlamoqda. Xususan, 1-15 avgust kunlarida suyultirilgan gazning birjada shakllangan o‘rtacha narxi mahsulotning bir tonnasi 5 768,1 ming so‘mdan 5 670,4 ming so‘mgacha pasaydi.
Manbaa: "O'zRTXB" AJ PR bo'limi