O'zbek
Ўзбек
Русский
English
Birjaning Navoiy filialida press-tur va davra suhbati o‘tkazildi
Joriy yil 29 noyabrda “Birja mexanizmlaridan foydalanishni kengaytirish va birjada shaffoflikni ta’minlash” mavzusida ommaviy axborot vositalari ishtirokida O‘zbekiston respublika tovar-xom ashyo birjasining Navoiy filialiga press-tur hamda mahalliy tadbirkorlar bilan davra suhbati tashkil etildi.
Mazkur tadbirdan ko‘zlangan asosiy maqsad bu O‘zbekiston Respublikasi Prezidentining PQ-430-sonli qarorining mazmun-mohiyatini tushuntirish hamda O‘zbekiston respublika tovar-xom ashyo birjasining Navoiy filiali faoliyati bilan yaqindan tanishtirishdan iborat bo‘ldi.
Tadbirda jurnalist va tadbirkorlar bilan o‘tkazilgan jonli muloqot o‘tkazilib, birja savdolarini rivojlanishiga oid masalalar muhokama qilindi.
Xususan, ularga 2022 yil 24 noyabrda qabul qilingan O‘zbekiston Respublikasi Prezidentining “Iqtisodiyot tarmoqlarida birja mexanizmlaridan foydalanishni kengaytirish hamda birja savdolarini tartibga solish tizimini takomillashtirish to‘g‘risida”gi PQ-430-son qarorining mazmun-mohiyati tushuntirildi.
Ta’kidlanganidek, mazkur qaror birja savdo operatsiyalarini yanada kengaytirish, tovar-xom ashyo birjalari va ularning professional ishtirokchilari faoliyatini tartibga solishni takomillashtirish maqsadida qabul qilingan.
Hujjat bilan bir qator yangiliklar nazarda tutilgan, shu jumladan:
Tadbirkorlik subyektlarini davlat ro‘yxatidan o‘tkazishda bir vaqtining o‘zida birja tizimida ham akkreditatsiyadan o‘tkazish tartibi joriy etiladi.
Xorijiy yetkazib beruvchilar tomonidan davlat xaridlari tizimida ishtirok etish uchun majburiy tartibda elektron rakamli imzo olish talabi bekor kilinadi.
Birjada tadbirkorlik subyektlarining istiqbolli tovarlar seksiyasi tashkil etiladi.
To‘g‘ridan-to‘g‘ri shartnomalarini tuzishda birjaning hisob-kitob kliring tizimi orqali kafolatlash xizmatidan foydalanish imkoniyati yaratiladi.
Birjada tuziladigan eksport-import shartnomalarda ham “forvard” bitimlari qo‘llaniladi.
Shuningdek, monopolist korxonalar va davlat ulushi 50% dan yuqori bo‘lgan ishlab chiqaruvchilar tomonidan faqatgina birja savdolari orqali sotiladigan tovarlar ro‘yxati kengaytirildi.
Ushbu ruyxatga po‘lat shar, metall list prokati, suyuq uglerod oksidi, texnik kislorod, kaustik soda, neft koksi, sintetik nafta va barda kabi mahsulotlar kiritildi.
Bundan tashqari, monopolist bo‘lmagan korxonalar tomonidan metall listi prokati va sementning 50%, hamda paxtadan olingan chigit, paxta moyi, shrot, sheluxa va iste’mol etil spirtining 100% birja savdolari orqali sotiladi.
Shu bilan birga, Qaror bilan ichki bozorda narxlar keskin oshib ketishining va sun’iy tankislik vujudga kelishining oldini olish bo‘yicha tizimni joriy etish hamda xorijiy ekspertlar va konsalting kompaniyalarini jalb qilgan holda Uzbekiston respublika tovar-xom ashyo birjasini rivojlantirish strategiyasini ishlab chiqish belgilangan.
Press-tur davomida ommaviy axborot vositalari vakillari birja filialining faoliyati bilan yaqindan tanishdilar. Xususan, ularga filialning birja savdolarini tashkillashtirish bo‘limi, hisob-kitob kliring palatasi va elektron tijorat bo‘limlarida kundalik amalga oshiriladigan ishlar batafsil tushuntirildi.
Ta’kidlanganidek, mijozlarga sifatli maslahat berish va xizmat ko‘rsatish uchun birja zamonaviy texnologik vositalar, shu jumladan alohida kompyuter uskunalari va LED axborot monitorlari hamda uzluksiz elektr manbai bilan jihozlangan.
O‘zbekiston respublika tovar-xom ashyo birjasining Navoiy filialida markaziy savdo zalidan tashqari jami 10 ta savdo maydonchalari, 57 ta brokerlik idoralari va qariyb 112 ta treyderlar faoliyat yuritadi.
Joriy yil boshidan buyon filialda o‘tkazilagan elektron savdolar natijasida jami 6,7 trln so‘mlik bitimlar tuzilgan bo‘lib, bu o‘tgan yilning mos davriga nisbatan 20% ga ko‘pdir. Jumladan bitimlarning asosiy qismi, ya’ni 78% birja savdolariga, qolgan 22% esa elektron tijorat savdo tizimlariga to‘g‘ri kelgan.
Press-tur davomida ommaviy axborot vositalari va tadbirkorlar uchun taqdimotlar ham o‘tkazildi. Taqdimotlarda Navoiy viloyatida tadbirkorlarning birja savdolari va onlayn-auksionlarda ishtirok etish tartiblarini batafsil tushuntirdilar.
Ta’kidlanganidek, mijozlar birja savdolarida qatnashish uchun birjaning filiali yoki savdo maydonchasida faoliyat yurituvchi brokerlik idorasi bilan shartnoma tuzish kerak. Shuningdek, ular elektron davlat xaridlari, ko‘rgazma-yarmarka savdolari, avtoraqam yoki mobil raqamlarning onlayn auksionlarida o‘zlarining shaxsiy kabinetlari orqali onlayn tarzda ishtirok etishlari mumkin. Buning uchun birjada bepul asosda onlayn-ro‘yxatdan o‘tish va garov mablag‘larini kiritishning o‘zi kifoya.
Shuningdek, birja savdolari va elektron tijorat savdo tizimlarining shaffofligini ta’minlashda birjaning rasmiy vebsayt, ijtimoiy tarmoqlardagi sahifalari va boshqa media resurslaridan keng foydalaniladi. Xususan, birjaning uzex.uz vebsaytida foydalanuvchilar birja faoliyati va xizmatlariga doir barcha ma’lumotlarni olishlari mumkin.
Birjada muloqot aloqalari va jamoatchilik nazoratining arali tizimi ham yaratilgan. Elektron savdolarda ishtirok etishda muammolarga duch kelgan holda fuqarolar va tadbirkorlar @uzexfeedbackbot, korrupsiya holatlari bo‘yicha esa @uzexanticorruptionbot telegram-botlari orqali murojaat qilishlari mumkin.
Press-turda matbuot xodimlari birjaning savdo zalida elektron birja savdolarini bevosita kuzatish imkoniyatiga ega bo‘ldilar. Birja brokerlari tadbir ishtirokchilariga brokerlik idorasini ochish tartibi va treyderlarning kundalik ish faoliyati bilan tushuntirdilar.
Press-tur va davra suhbati davomida birja mutaxassislari jurnalistlar va tadbirkorlarning qiziqtirgan savollariga javob berishdi.
Manbaa: "O'zRTXB" AJ PR bo'limi